Zimowy puch

Co do puchu, którego według opowiadania Scytów pełne jest powietrze, tak że nie można ani zobaczyć dalszego lądu, ani go przejść, takie jest moje mniemanie. Powyżej znanych nam okolic stale śnieg pada, mniej oczywiście w lecie niż w zimie. Kto więc widział już z bliska obficie spadający śnieg, ten wie, co mam na myśli; istotnie śnieg podobny jest do puchu, i z powodu tej tak ostrej zimy nie są zamieszkane leżące na północ okolice tego kontynentu. Sądzę zatem, że Scytowie i ich sąsiedzi śnieg obrazowo nazywają „puchem”.

---

Herodot, „Dzieje” IV 31, tłum. Seweryn Hammer.

Cysorz to ma klawe życie

Szczególnie lubował się Witeliusz w zbytku i okrucieństwie. Jadał zawsze przynajmniej trzy razy, niekiedy cztery razy dziennie: pierwsze śniadanie, drugie, obiad, uczta. (…) Sam się zapraszał do różnych znajomych na przyjęcia, i to tego samego dnia. Żadnego z gospodarzy jedna uczta nie mogła kosztować mniej niż czterysta tysięcy sestercjów. Najsławniejsza ze wszystkich była uczta wydana dla niego przez brata na powitanie. Jak źródła przekazują, podano wówczas dwa tysiące najwyborniejszych ryb, siedem tysięcy ptaków. Lecz i tę ucztę przewyższył sam Witeliusz, wydając biesiadę na poświęcenie misy, którą ze względu na wyjątkową wielkość nazwał „tarczą Minerwy, opiekunki miasta”. Na tej misie pomieścić kazał razem wątróbki ryb zamorskich, mózgi bażantów i pawi, języki flamingów, mlecze węgorzy morskich, poszukiwanych na wodach od krainy Partów aż do Cieśniny Gibraltarskiej przez jego kapitanów okrętowych i trójrzędowce.

[Swetoniusz, „Żywoty cezarów. Witeliusz”, 13; przeł. Janina Niemirska-Pliszczyńska]

Wystawne ucztowanie Witeliusza nie trwało długo. Panował od 19 kwietnia do 21 grudnia 69, jako trzeci władca po śmierci Nerona, w tzw. roku czterech cesarzy. Po nadejściu armii jego konkurenta Wespazjana został obalony i brutalnie zamordowany przez tłum.

Sesterc (sestercjusz) był rzymską monetą i jednostką obrachunkową o wartości ćwierć denara. Bochenek chleba kosztował ćwierć sesterca, dzienny koszt podstawowej żywności dla dorosłej osoby wynosił 3/4 sesterca, roczne koszty utrzymania gospodarstwa domowego złożonego z 3–4 osób wynosiły 1000–2000 sesterców.

Krokodylowe łzy

Oczy jego ostro patrzą, łez w oczach ma obfitość, tak zjadliwych, iż na głowy schwytanych zwierząt tocząc je, te głowy od jadu rozpękają się, a dopiero od mózgu zaczyna żarcie swoje. W długim a gołym ogonie, cienko zakończonym, ma wielką siłę, którym gdy macha, głośne czyni gwizdanie. Krokodyl przez cztery miesiące, to jest: listopad, grudzień, styczeń i luty, nie jest na ziemi widzianym, ale w Nilu zanurza się, dopiero w marcu na powierzchnię ziemi wychodzi, i w ów czas wygłodniały najwięcej łowi zwierzęta i ludziom nader szkodzi.

Młode krokodyle są bojaźliwe, nie tyko że na ludzi i zwierzęta nie zrywają się, ale przed pierwszemi i drugiemi dobrze uciekają. Wielkim krokodylów nieprzyjacielem jest małe zwierzątko nazwiskiem ichneumon, to jest mysz pewnego rodzaju, która im jaja psuje, a gdy śpiącego z otwartym pyskiem krokodyla upatrzy, wpada w jego paszczękę, przechodzi do wnętrzności, te gryzie, i krokodyla zabija.

---

Pielgrzymka X. Józefa Drohojowskiego Reformata do Ziemi Świętej, Egiptu, niektórych wschodnich i południowych krajów odbyta w r. 1788, 89, 90, 91, pobożno-ciekawej publiczności ofiarowana.