Kwiaty dla Algernona

Dr Strauss muwi że teraz to powinienem spisywać fszystko co sie zdaży. Każdą żecz. Nie wiem czemu ale on muwi że to ważne bo wtedy oni zobaczą czy ja sie nadaje. Chociaż ja wieże że sie nadaje. Panna Kinnian muwi że oni może zrobią ze mnie mondrego człowieka. Chciał bym być mondry. Nazywam się Charlie Gordon.

[Daniel Keyes, „Kwiaty dla Algernona”, przeł. Krzysztof Malinowski]

Liczące około 25 stron opowiadanie Daniela Keyesa ukazało się w kwietniu 1959 roku na łamach „The Magazine of Fantasy & Science Fiction” (F&SF), jednego z głównych amerykańskich czasopism poświęconych fantastyce. Zdobyło w kategorii małych form przyznawaną corocznie nagrodę Hugo, drugą z najważniejszych nagród w dziedzinie literatury fantastycznej. Później autor rozbudował je do liczącej 300 stron powieści o tym samym tytule. Została wydana w 1966 i nagrodzona Nebulą, najważniejszą z nagród w świecie fantastyki. W tym samym roku była nominowana również do nagrody Hugo, ale przegrała rywalizację z powieścią „Luna to surowa pani” Heinleina.

Ponieważ nagrody Nebula we wszystkich kategoriach ustanowiono dopiero w roku 1966 (przyznawane dla utworów opublikowanych w roku poprzednim), na wniosek Roberta Silverberga Stowarzyszenie Amerykańskich Pisarzy SF postanowiło przyznać wsteczne wyróżnienia dla najlepszych opowiadań wydanych wcześniej, od roku 1929 do 1964. Opowiadanie Keyesa zajęło w głosowaniu trzecią pozycję (za najlepsze z tego okresu uznano „Nastanie nocy” Asimova) i znalazło się w wydanej przez Silverberga antologii „The Science Fiction Hall of Fame, Volume One”.

„Kwiaty dla Algernona” doczekały się adaptacji scenicznych, telewizyjnych, filmowych i radiowych. Za odegranie postaci głównego bohatera w filmie „Charly” (1968) Cliff Robertson otrzymał Oscara za najlepszą rolę męską. Polska premiera tego filmu odbyła się na początku roku 1972.

Dwa lata później wyszedł drukiem wykonany przez Krzysztofa Malinowskiego przekład opowiadania na język polski, jako wkładka w postaci tzw. żółtych kartek, jak nazywano dodatki z fantastyką do popularnonaukowego miesięcznika „Problemy”. To samo tłumaczenie zostało wykorzystane w ostatnim tomie polskiego wydania obszernej antologii Jamesa Gunna „Droga do science fiction” (t.4: „Od dzisiaj do wieczności”, 1988). Powieść ukazała się po polsku dopiero po zmianie ustroju, opublikowana w roku 1996 w tłumaczeniu Krzysztofa Sokołowskiego.